Паводле загадчыцы аддзялення комплекснай падтрымкі грамадзян у крызіснай сітуацыі ўстановы Валянціны Генералавай, з мэтай аказання дапамогі асобам, якія знаходзяцца ў крызісным стане (небяспечным для здароўя і жыцця стане, якія знаходзяцца ў канфлікце з іншымі членамі сям'і, падвергліся хатняму гвалту, сталі ахвярамі гандлю людзьмі або тэрарыстычных актаў, якія пацярпелі ад злачыннай дзейнасці) з 2007 года ў ТЦСАН прадастаўляецца паслуга часовага прытулку.
Ім могуць скарыстацца асобы, якія знаходзяцца ў небяспечным для здароўя і жыцця стане, звязаным з канфліктам з іншымі членамі сям'і, якія зазналі сямейны гвалт (непаўналетнія дзеці могуць знаходзіцца толькі сумесна з адным з бацькоў). Акрамя гэтага, асобы, якія зазналі псіхафізічны гвалт і ахвяры гандлю людзьмі.
Паслуга часовага прытулку прадастаўляецца бясплатна на аснове прынцыпаў канфідэнцыйнасці, добраахвотнасці. Па аказанне паслугі грамадзяне звяртаюцца ў цэнтр самастойна або па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, адукацыі, унутраных спраў, арганізацый аховы здароўя, іншых дзяржаўных органаў і арганізацый.
Пры ўзнікненні экстраннай неабходнасці ў атрыманні паслугі часовага прытулку ў выпадку адсутнасці ў грамадзяніна дакумента, які сведчыць асобу, паслуга аказваецца на падставе пісьмовай заявы з наступным прадастаўленнем дакумента, які сведчыць асобу, на працягу трох працоўных дзён з даты падачы заявы. У выпадку страты дакумента, які пацвярджае асобу, грамадзянін звяртаецца ў органы ўнутраных спраў для яго аднаўлення.
Падчас знаходжання грамадзян у часовым прытулку бытавыя і іншыя ўмовы іх жыццядзейнасці грунтуюцца на прынцыпах самаабслугоўвання. У перыяд кругласутачнага знаходжання харчаванне, купля лекавых прэпаратаў, сродкаў асабістай гігіены і іншых прадметаў ажыццяўляецца за кошт уласных сродкаў грамадзян, якія абслугоўваюцца, сродкаў, перададзеных цэнтру фізічнымі і юрыдычнымі асобамі шляхам дарэння (ахвяравання), а таксама сродкаў, якія паступілі па лініі гуманітарнай дапамогі. Тэрмін знаходжання ў часовым прытулку залежыць ад канкрэтных абставін і індывідуальных асаблівасцей асоб, якія звярнуліся па дапамогу.
Як паведамляе Валянціна Генералава, у снежні 2023 года на тэлефон «даверу» паступіў званок ад жыхаркі Лепельскага раёна. Жанчына паведаміла, што яна пасварылася з мужам, ён учыніў скандал, пагражаў ёй і яе маці пенсіянерцы. Перапалоханыя жанчыны змушаныя былі выклікаць міліцыю. Скандаліста забралі для разбору, выпісалі яму прадпісанне і забаранілі з'яўляцца дома. Аднак ён увесь час тэлефанаваў і пагражаў сваёй жонцы. Яна баялася, што ён можа вярнуцца дадому.
Жанчыны вырашылі папрасіць дапамогі і часовай абароны. Спецыялісты арганізавалі дастаўку транспартам ТЦСАН у памяшканне часовага прытулку і правялі там тры дні да вырашэння канфліктнай сітуацыі.
Усяго за час існавання «крызіснага пакоя» на Лепельшчыне паслугай часовага прытулку скарысталіся 43 чалавекі, з іх 22 жанчыны, 9 мужчын і 12 непаўналетніх.
У 2023 годзе паслуга часовага прытулку прадстаўлена 10 грамадзянам, якія пацярпелі ад хатняга гвалту, з іх 6 жанчынам і 4 непаўналетнім. З іх звярнуліся самастойна 4 чалавекі, па накіраванні аддзела адукацыі - 3 чалавекі, з УАЗ "Лепельская ЦРБ" - 3 чалавекі.
У першым квартале 2024 года паслуга часовага прытулку ў сувязі з хатнім гвалтам не прадастаўлялася. Пасля аказання комплекснай дапамогі, якая ўключае паслугі псіхолага, юрыста, спецыяліста па сацыяльнай рабоце, вярнуўся дадому 31 чалавек, заселены ў АКП "Святлiца" 12 чалавек.
На Лепельшчыне акрамя «крызіснага пакоя» ёсць яшчэ і «пакой агрэсара».
Рашэннем Лепельскага райвыканкама ад 15 снежня 2017 года № 1227 «Аб мерах па забеспячэнні месцамі часовага знаходжання грамадзян, у дачыненні да якіх вынесена ахоўнае прадпісанне» вызначана жылое памяшканне для забеспячэння часовага знаходжання грамадзян, у дачыненні да якіх вынесена ахоўнае прадпісанне, - «пакой агрэсара», ён размешчаны ў вёсцы Заслонава Лепельскага раёна.
Гэтае жылое памяшканне прадастаўляецца на платнай аснове і на тэрмін, указаны ў ахоўным прадпісанні. Аплата за часовае знаходжанне грамадзян, у дачыненні да якіх вынесенае ахоўнае прадпісанне, робіцца грамадзянінам па факце на разліковы рахунак КУВП «Бароўка». З 2017 года зваротаў аб засяленні ў "пакой агрэсара" не паступала.
Паводле загадчыцы аддзялення комплекснай падтрымкі грамадзян у крызіснай сітуацыі "ТЦСАН Лепельскага раёна", пры правядзенні абследавання сем'яў ім прадастаўляецца інфармацыя аб функцыянаванні "крызіснага" пакоя, дзе грамадзянам, якія пацярпелі ад хатняга гвалту можа прадастаўляцца сацыяльная паслуга часовага прытулку. Арганізавана ўзаемадзеянне з РАУС па забеспячэнні кругласутачнай дастаўкі пацярпелых ад хатняга гвалту. Штомесяц у РАУС прадастаўляецца графік дзяжурстваў спецыялістаў ТЦСАН для забеспячэння кругласутачнай працы «крызіснага» пакоя.
Інфармаванне грамадзян аб паслузе часовага прытулку ажыццяўляецца праз размяшчэнне рэкламы на бягучым радку будынкаў: упраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароны Лепельскага райвыканкама, ТЦСАН.
Фёдар Улеўскі